O mnie
Publikacje
Choroby
Częste pytania
Ciekawe linki
Gabinet
Zgłoś sugestie

szukaj
Szukaj

Gabinety

Kowale
ul. Staropolska 32 b

Kościerzyna
ul. Heykego 5A
O mnie Publikacje Choroby Częste pytania Gabinet
Publikacje - Chirurgiczne leczenie chorób gruczołu ...

Chirurgiczne leczenie chorób gruczołu krokowego (prostaty)

GruczoÅ‚ krokowy (prostata) leży pod pÄ™cherzem moczowym. Otacza on cewkÄ™ moczowÄ… w jej poczÄ…tkowym (wychodzÄ…cym z pÄ™cherza moczowego) odcinku. Jego rola polega na produkcji wydzieliny bÄ™dÄ…cej skÅ‚adnikiem nasienia, niezbÄ™dnej do podtrzymania przy zyciu mÄ™skich komórek rozrodczych (plemników). Prostata jest obecna nawet u dziecka pÅ‚ci mÄ™skiej jednak wraz z wiekiem zaczyna siÄ™ powiÄ™kszać. Zmiany widoczne pod mikroskopem zaczynajÄ… być w niej widoczne już w trzeciej dekadzie życia. W czwartej i piÄ…tej dekadzie rozrost gruczoÅ‚u może być tak wyraźny, że stanowi przeszkodÄ™ w swobodnym przepÅ‚ywie moczu przez cewkÄ™ moczowÄ…. Zazwyczaj przyczynÄ… jest rozrost tak zwanej strefy przejÅ›ciowej gruczoÅ‚u krokowego zaliczany do Å‚agodnego rozrostu. Czasem jednak powodem dolegliwoÅ›ci może być pojawienie siÄ™ w gruczole krokowym komórek nowotworowych. Obydwa te schorzenia mogÄ… dawać bardzo podobne dolegliwoÅ›ci. Zaliczamy do nich przede wszystkim: osÅ‚abienie strumienia moczu, czÄ™stsze opróżnianie pÄ™cherza moczowego (nagÅ‚omocz), konieczność nagÅ‚ej potrzeby oddania moczu (parcia naglÄ…ce), uczucie nie w peÅ‚ni opróżnionego pÄ™cherza moczowego, czy wreszcie konieczność oddawania moczu w nocy (nocturia). Ból i krew w moczu sÄ… rzadkimi objawami, dlatego pojawienie siÄ™ tych wczeÅ›niej wymienionych powinno skÅ‚onić mężczyznÄ™ do poddania siÄ™ badaniu urologicznemu.

Badaniem, które rozstrzyga o rodzaju powiÄ™kszenia prostaty (nowotwór czy Å‚agodny rozrost) jest biopsja. Polega ona na pobraniu kilku lub kilkunastu próbek z gruczoÅ‚u. WykonujÄ™ siÄ™ jÄ… pod kontrola ultrasonografii przezodbytnicznej (TRUS). PodkreÅ›lić należy, że samo badanie swoistego antygenu sterczowego (PSA), TRUS, czy badanie palcem przez odbytnicÄ™ sÄ… jedynie wskaźnikami ukierunkowujÄ…cymi urologa. Nawet tak precyzyjne badania jak tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny nie sÄ… w stanie ani rozpoznać ani wykluczyć raka gruczoÅ‚u krokowego.

Po stwierdzeniu przez urologa powiÄ™kszenia prostaty utrudniajÄ…cego oddawanie moczu zapada decyzja o rodzaju leczenia. W przypadkach znacznego osÅ‚abienia strumienia moczu, nie peÅ‚nego opróżniania pÄ™cherza, infekcji, tworzenia siÄ™ kamieni w pÄ™cherzu moczowym lub powstawania tzw. uchyÅ‚ków pÄ™cherza (coÅ› w rodzaju przepukliny dotyczÄ…cej pÄ™cherza moczowego) powinna zapaść decyzja o leczeniu chirurgicznym. W przypadku Å‚agodnego rozrostu gruczoÅ‚u krokowego polega ono na usuniÄ™ciu nadmiaru tkanki utrudniajÄ…cej odpÅ‚yw moczu. Dotyczy to okolicy obejmujÄ…cej cewkÄ™ moczowÄ… i powodujÄ…cej jej ucisk. Nie usuwa siÄ™ caÅ‚ej prostaty, pozostawiajÄ…c jej część zewnÄ™trznÄ… tworzÄ…cÄ… tzw. „torebkÄ™ chirurgicznÄ…”. Aby w sposób obrazowy przedstawić ten problem można by prostatÄ™ przyrównać do mandarynki gdzie częściÄ… usuwanÄ… jest miąższ, a pozostawianÄ… biaÅ‚a i pomaraÅ„czowa część skórki. Ponieważ nerwy od których zależy prawidÅ‚owy wzwód (sztywność) prÄ…cia przebiegajÄ… na zewnÄ…trz torebki chirurgicznej ( w naszym przykÅ‚adzie w obrÄ™bie pomaraÅ„czowej części skórki), operacje wykonywane z powodu Å‚agodnego rozrostu prostaty nie powinny zaburzać wzwodu. Wykonywane sÄ… one także w pewnej odlegÅ‚oÅ›ci o mięśnia zwieracza zewnÄ™trznego cewki moczowej (odpowiedzialnego za trzymanie moczu) wiÄ™c i powikÅ‚ania w tym zakresie należą do rzadkoÅ›ci.

Inaczej przedstawia siÄ™ sprawa chirurgicznego leczenia raka gruczoÅ‚u krokowego. Tu dla zapewnienia tzw. „jaÅ‚owoÅ›ci onkologicznej” , to znaczy usuniÄ™cia wszystkich komórek nowotworowych trzeba usunąć caÅ‚y narzÄ…d (naszÄ… przykÅ‚adowÄ… mandarynkÄ™ wraz ze skórkÄ…). Wiąże siÄ™ to z możliwoÅ›ci uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za potencjÄ™, a w niektórych przypadkach także uszkodzeniem mięśnia odpowiedzialnego za trzymanie moczu.

Klasyczne operacje wykonywane w przypadkach Å‚agodnego rozrostu gruczoÅ‚u krokowego polegajÄ… na dotarciu do torebki chirurgicznej, jej otwarciu i wyÅ‚uszczeniu gruczolaka. Gojenie rany nastÄ™puje poprzez „nadpeÅ‚zanie” Å›luzówki pÄ™cherza w obrÄ™b loży. Aby przyspieszyć proces gojenia przez kilka dni po operacji w pÄ™cherzu pozostawiony jest cewnik.

Ten sam efekt leczniczy można osiÄ…gnąć wykorzystujÄ… techniki tzw. chirurgii maÅ‚oinwazyjnej. Klasycznym przykÅ‚adem jest tu przez ewkowa elektroresekcja prostaty (angielski skrót TURP). Po raz pierwszy wykonana w 1926 r. w USA obecnie jest „zÅ‚otym standardem” w chirurgicznym leczeniu BPH. Zabieg wykonywany jest zazwyczaj w znieczuleniu podpajÄ™czynówkowym (od pasa w dóÅ‚). Przez cewke moczwÄ… wprowadza siÄ™ do pÄ™cherza instrument optyczny pozwalajÄ…cy pod kontrola wzroku przy pomocy pÄ™tli elektrycznej wycinać fragmenty prostaty zamykajÄ…ce Å›wiatÅ‚o cewki moczowej. Granica ciÄ™cia jest torebka chirurgiczna. Zabieg ten jest wiÄ™c dokÅ‚adnym odtworzeniem chirurgii otwartej. Podstawa do kwalifikacji do jednego lub drugiego sposobu leczenia jest wielkoÅ›ci gruczoÅ‚u.

Filmy ilustrujÄ…ce technikÄ™ zabiegu TURP  

 

 

Film nr 1. Ocena wylądu pęcherza i prostaty. Widoczny uchyłek pęcherza (następstow utrudnienia odpływu moczu.

film 1

 

Film nr 2. Zabieg elektroresekcji. Polega na wycinaniu przerośniętej części gruczołu przy pomocy pętli z przepływającym przez nią prądem.

film 2

 

Film nr 3. Końcowe fragmenty zabiegu. Zamykanie krwawiacych naczyń

film 3

 

W przypadku objętości prostaty przekraczającej 80-100 ml wykonywany jest tradycyjny zabieg chirurgiczny. Związane jest to z czasem trwania elektroresekcji. Przedłużanie go ponad 60 minut zwiększa ryzyko wchłaniania do krwioobiegu płynu płuczącego zapewniającego widoczność podczas zabiegu. Następstwem tego może być niebezpieczne dla chorego uszkodzenie (pękanie) krwinek czerwonych.

PodkreÅ›lić jednak trzeba, że zarówno w zakresie tradycyjnej chirurgii „otwartej” jak i TURP poczyniono istotne postÄ™py. W latach 40 tych pobyt w szpitalu po operacji prostaty nie rzadko dochodziÅ‚ do 2 miesiÄ™cy! Obecnie cewnik usuwany jest w 5-7 dobie, a nastÄ™pnego dnia chory wychodzi do domu. Po zabiegu elektroresekcji cewnik utrzymywany jest od 1 do 3 dni po zabiegu, a caÅ‚kowity czas pobytu w szpitalu rzadko przekracza 4-5 dni.

Jeszcze krótszy może być czas pobytu chorego operowane z wykorzystaniem energii emitowanej laserem. Tu jednak problemów jest kilka. Technologia ta jest na razie kosztowna. Sposobów emisji wiÄ…zki Å›wiatÅ‚a laserowego jest kilka. W wiÄ™kszoÅ›ci z nich tkanka prostaty ulega zniszczeniu. Nie ma zatem materiaÅ‚u do oceny czy nie zawieraÅ‚a komórek nowotworowych. Technologia ta ma szansÄ™ w przyszÅ‚oÅ›ci zastÄ…pić TURP, na razie jednak udoskonalany na przykÅ‚ad o elektrody odparowujÄ…ce tkankÄ™ (a wiÄ™c zmniejszajÄ…ce krwawienie) lub pozwalajÄ…ce na ciÄ™cie w Å›rodowisku soli co zmniejsza wspomniane wczeÅ›niej ryzyko pÄ™kania krwinek TURP, jest nadal „zÅ‚otym standardem” operacyjnego leczenia BPH.

 

Chirurgiczne leczenie raka gruczoÅ‚u krokowego – radykalna prostatektomia (RP)

 

RP jest to zupeÅ‚nie inna jakoÅ›ciowo operacja niż opisywane powyżej zabiegi wykonywane w przebiegu BPH. Polega ona na caÅ‚kowitym usuniÄ™ciu prostaty wraz z pÄ™cherzykami nasiennymi, odciÄ™ciu jej od cewki moczowej (tuż w pobliżu mięśnia zwieracza cewki moczowej) oraz od pÄ™cherza moczowego. NastÄ™pnie trzeba wÄ…ski otwór cewki moczowej poÅ‚Ä…czyć z szerokim powstaÅ‚ym po odciÄ™ciu prostaty od pÄ™cherza. Dodatkowo prostatÄ™ trzeba oddzielić od odbytnicy co także stwarza możliwość uszkodzenia tego narzÄ…du. Z drugiej strony chirurgiczne usuniÄ™cie gruczoÅ‚u krokowego to możliwość caÅ‚kowitego wyleczenia, uzyskania PSA w zakresie 0 co umożliwia precyzyjne monitorowanie przebiegu choroby.

 

2008-07-01